چمشانکے شهید یاکوب مهرنهادءِ شخصیت ءِ سرءَ

نبشتانک ماں شهیـد  یاکوب مهرنهادءِ دومی سالروچءِ پرسی دیوانءَ که چه نروژءِ بلوچانی نیمگءَ؛ شنبه ءِ روچ 7 آگوست 2010ءَ ماں اُسـلوءَ ٹـهینگ بوتگ ات ؛ پیش کنئگ بوت).

پیش چه هر چیز  سلام ءُ دروت پیش کناں په شهید یاکوبءِ پاکین روحءَ – ءُ هنچوش سلام ءُ دروت پیش کناں په دیوانءِ گلین نندوکاں.

چیزے هپتگ پیش ما و شما "بلوچستانءِ شهیدانءِ سالروچ"ءِ مزن داشت گپت. همے دیوانءَ گوشگ بوت که بلوچستانءِ شهیدانی شمار یا تعداد همینکه باز انت که اگان ما هروچ یک شهیدےءِ سالروچءِ مزن داشتءَ بگرین؛ پدا هم سالےءَ ما توانین صرف 360 یا 365 شهیدءِ شهادتءِ مزن داشتءَ بگرین. اے بلوچستانءِ شهیدانی هسابءَ باز کم انت.

جی هو! بلوچستانءِ شهیدانی شمار چه هزاران بلکین میلیونان گیش انت. اُبید چه آ کسانےکه چه زالمین هکومت و فوجانی نیمگءَ گرگ و بند کنئگ و شهید کنئگ بنت؛ بازین دگه بلوچے مان دگه رنگان گار و بےگواه کنئگ بئگ انت. بازین بلوچ مهلوکے شُد و نادراهیانی سوبءَ مرگ انت. اے هم وتی زالمین وهدءِ شهیدانت.

چیا که مۓ بلوچ راجءِ تقدیر مروچی مان هنچوشین زالم و زورانسرین هکومتانی دستءَ کپتگ که بلوچءَ شُد وبزگ دارگ بهرے چه آیانی پالیسی(سیاست) انت. چیا که بلوچءَچه دسترسی په دوا و درمان ز بهر کنئگ بهرے چه آیانی پالیسی(سیاست)انت. اے ردا اے دراهین شهید گوشگ بنت. شهید په اے مانا که وتی وهدءِ زالمین هکومتانی پالیسیءِ گواه انت.

اے هسابءَ؛ اگان ما هرچ روچے چه سالءَ په هزاران شهید ءِ سالروچ هم بدارین؛ پدا هم بلوچستانءِ شهیدانی شمار گیش انت.

هرچنت که ما نتوانین درُستین بلوچستانءِ شهیدانءِ سالروچءِ مزنداشتءَ بگرین؛ بلے کوشست بکنین دان هما جاگاهءَ که مئےوس و واک رس ایت و مئے توان انت؛ لهتے چه سالءِ روچان په بلوچستانءِ شهیدانءِ سالروچءِ مزنداشت دارگ به بنت.

یکے چه اے روچان ایرانی 14 مرداد بزان همدپ گون 4 آگوست انت.

مان اے روچا 14 مرداد 1387 برابر گون 4 آگوست 2008  یاکوب مهرنهاد؛ "ورنایانی عدالتءِ توارءِ گل"ءِ گچینی سروک مان بلوچستانءِ بنجاه بزان ذراپءِ بندیجاها چه ایرانی زالمین واکانی نیمگءَ پاهو دیئگ بیت. و اے پیم بلوچ راج چه یک ورنائین اندیشمند و زانتکار و سک سرین سروکے زبهر کنئگ بوت.

مروچگین دیوان همے شهیدءِ یاتءِ هاترءَ ٹهینگ بوتگ.

مان ادان چیزے گپ شهید یاکوبءِ راجی و کومی شخصیتءِ باروا گوشگ لوٹان. البت شهید یاکوب په ما وشما کسءَ ناشناخته نه انت. ما و شما درست وڑے نه وڑے گون شهید یاکوبءِ راجی جهدان آشنا و پجاه آروک هستین.

دریایے چه نبشتانک وبیان شهید یاکوبءِ باروا نبیسگ و شنگ کنئگ بیتگ. په شهیدءِ یاتءِ زندگ دارگءَ؛من  لهتے چه اے شنگ و تالان بیتگین نذر و هیالان په شهیدءِدومی سالروچءِ هاترءَ ادان چِتگ و سرجم کتگ که شمئے هذمت اش پیش کنان.

اول چه هرچیز:

شـهید یاکوب مهرنهاد کئےاِنت؟

شـهید یاکوب بلـوچءِ ورنایئےانت ءُ ماں بلوچسـتانءَ رُستـگ ءُ مزں بوتگ.

بے شک شـهید یاکوب هم یک بلوچ ورنایئے ات هنچوش اے دگه بلوچ ورنایان. آ  وهدے  که چـم ماں دگنیاءِ پچ کـُت؛  دیسـت که ائیءِ  چاگـرد چه هر نیمـگ؛  زلم ءُ زور – ناحکـی ءُ نابرابریءِ آماچ انت.

آئی ءَ دیـست که ایرانءِ شیطانی نظام ءِ - ءُ آئی ءِ  زالـم ءُ زورانسـریں حکومت؛ وتی شومیں نکش ماں بلوچ و بلوچستانءِ  زنـد ءُ  زنـد جاورءَ اشـتگ.

آییءَ  دیسـت که  آئی ءِ راج ؛ بلـوچءِ هسابءَ؛ ایرانءِ فاشیستین نظامءِ گیشـترین زُلـم ءُ  زور- ءُ نابرابریانی آماچ انت.

آئیءِ راج ؛  بلوچءِ  هسـابءَ  مسـترین نابرابری ءُ نا حکی یانی  شکارانت.

آئیءَ محسوس کت که آئیءِ کومی دود ءُ  رُبیـدگ  - ءُ آئی ءِ نیکراهی؛  سُنـی ءِ هسابءَ  ایرانءِ شیعه این هکومتءِ  سل ترین تُهمـت ءُ بُهتـامانی آماچ انت.

آییءَ دیست که آئیءِ انسانی حکوک یک انسانےءِ هسابءَ منگ و کبول کنئگ نه بئیگ انت.

اے دراهین زلم و زور – ءُ ناحکی سوب بوت انت که یاکوب جهدے په وتی راجی و کومی حکان ءِ په دست آرگءَ بنگیج به کنت.

چوش بوت که یاکوب ءَ  گوں وتی سنگـتانی کمک ءُ مـدت – ءُ همراهیءَ ؛ مان سال 1381 ءَ "ورنایانی عـدالتءِ توار ءِ گل" ءِ بنیات مان دزآپ بزان زاهدانءَ ایر کُـت. ءُ اے وهدءِ یک بنیاتی ترین و ضروری ترین لوٹے ات که بلوچ راج ءِ ورنا  توانت ماں آ چاگردءَ بنیات بل انـت.

بلوچ ورنایانی انساپ لوٹوکین گل ماں  یـاکـوبءِ سـروکیءَ  توانت مان همے گونڈین وهد بزان چه سال 1381 دان 1387 ءَ که یاکوب گرگ بندیگ کنئگ بوت؛ هزارانی هزار بلوچ  ورناءَ  ؛ په وتی راجی مشکلانی گیش ءُ گیوار کنئگءَ یکجاه به کنت. ءُ لهتے بنیاتی کاران بنگیج به کن انت. که لهتے چه آ بُنیاتی   کاران ایش اَنت:

  - 17حردادءَ  په" بلوچستانءِ دؤد ءُ رُبیـدگءِ روچ" گچیں کنئگ ءُ ماں بلوچ راجدپترءَ ماں سبـت به رسینئگ.

- جنین آدمانی  انسانی بنیاتی  حکوکءِ کمیٹی ءِ اڈ کنئگ

- انسانءِ بنیاتی حکوک ءِ کمیٹیءِ اڈ کنئگ

 - بلوچی زبان ءِ وانینگءِ کلاسءِ اڈ کنئگ. بلوچی زبانءِ رُشت ءُ رُدم ءِ دئگ ءَ که اے کار بلوچءَ یک مزنین راجی وکومی مارگے (احساسے) دات.

همے بنیادءِ سرءَ بلوچ ورنایانی انساپ لوٹوکین گل ماں همے وتی کمکیں وهدءَ توانت بلوچستانءِ سوسایٹی ءِ وڑ وڑیں کمی ءُ نگیگیان دیما به یاریت ءُ په آیانی گار کنئنگءَ رهشـونی به داَنت.

یکے چه اے پروگرامان" جست کنوکین ورنا و پسه دئوکین ذمه وار" ات. که گون دیوانانی ٹهینگءَ هکومتی ذمه وارین مردم جست و پرس کنئگ بوت انت و آ باید مردمءِ جستانی پسوا؛  نزوریان و نگیگیانی باروا به دات انت. ءُ اے هما  چیزے ات که آ هکومتی ذمه واران چه بلوچءِ نیمگءَ برداشت کت نه کت. چوش بوت که یاکوب مهرنهاد گرگ و بند کنئگ و رند چه سالےءَ ٹارچر و عذاب دئیگ مان بامگواه 14 مردادءِ 1387 ءَ برابر گون 4 آگوست 2008 مان دز آپءِ بندیجاها درنجگ و پاهو دیئگ بوت.

من ادان لهتے جمله چه شهیدءِ بیانان که مان مختلفین جاهان بوتگ انت؛ بیان کنئگ لوٹان.

شهید یاکوب ءِ لهتے چه بیان و گپان

إنسانی حقانءِ میان اُستمانی روچءِ درگتا مان تھران شھید مھرنھادءِ بیان:

جمعه 25 آذر 1384 ھمدپ گون16 دسمبر 2005

مڑاھدارین کماش، اُستاد و إنسانی حقانءِ پانکجن و جھد کاران! 

 أولسرا من إنسانی حقانءِ میان اُستمانی روچا شمارا مبارکباد گشان۔ پدی خداوندءِ منتان گران کہ منا توفیق ئی داتگ کہ پیسری سئے دیوانانءِ ڈؤلا یک رندے پدا شمئے دیما حاضر بہ بان و بلوچستانی مردمانءِ درد و اندوھان بیان کت بہ کنان۔

مڑاھدارین کماش، إنسانی حقانءِ پانکجن و چھد کاران!

مئے زبان، پچ، مذھب و جغرافیائی ھند مئے دودربیدگ و پجّار أنت، بلے أفسوز کہ سلترین بے مھری و نادلگوشیانءِ آماچ أنت۔ أگر ما زبانےءَ پجّار و دودربیدگءِ ھژدری بھرے منّین و إنسانانءِ بُنی حقانءِ رَما بیارین، گڈا سرپد بیین کہ مروچی ما بیمناکترین دورےءَ گوَزگائین۔

گڈسرا من چہ شما بزرگان کہ إدا نندوک إت، إنسانی حقانءِ پانکجنوکین جھدکاران، قانون ٹھینوکان و خاص ملکءِ ٹھینتگین قانونانءِ رواج دیوکان - لوٹ کنان کہ پدل قومانءِ زبانانءِ رکـّینگءِ نیمگا جهد بہ کن إت ۔

من پہ شما إے بلوچی شعرءِ ندر کنگا رند وتی گپان سرجم کنان

 بلوچی مئے و تی شهدین زبان إنت
بلوچـی مئے دود و ربیدگءِ(أصل فـرهنگ) دوام إنت
بلوچ (ـــــان) گون بلوچیءَ ( آشکار) براهدار أنت
بلوچ(ان) بے بلوچیءَ زیان وگار أنت
منتواران ۔

مان یک دگه بیانے په:

وانگ دربروکانءِ مچّی ءَ شهید مهرنهادءِ تران

مان دزآپ(زاهدان)ءِ یونورسٹیءَ

چہ سیستان و بلوچستان زانتجاہءَ وتی وانگا سرجم کنوکین جوان، آوانءِ کٹم و اُستادانءِ دیما أنجمن جوانان صداءِ عدالتءِ سروک شھید مھرنھادءِ تران۔

مئے ملکا ھر نوکین دولتے کہ واکان دستا گریت مردمانءِ ھمے بیم برجاہ مان أنت کہ چؤ مہ بیت إے سرکارءِ کوکّارھم مفتین بٹاک بہ بنت و پیئشیانءِ ڈولا مردمانءِ مشکل و نگیگیانءِ دلگوش گور مکن انِت، بلے کار مه کن أنت! بلی تورین إے بیم و اُمید کش مان کش روگا أنت، ما پدا ھم وتا گیئشتر اُمیدانءِ بندیگ کنین و ھمے گندگا ھُدوکین کہ شِروک ورگا ظاھرین چیز أرزشمند ثابت بہ بنت۔

1384ءِ گڈی دمانا "ورنایانی عدالتءِ توارءِ گل"ءَ دیوان کت

سئے شنبه 1 فروردین 1385 همدپ گون 21 مارچ 2006

1384ءِ گڈی دمانان بلوچ ورنایانی انصاف لوٹوکین گلءَ دیوان کت۔ واجہ مھرنھادءِ پاگواجھیءَ برجاہ داشتگین إے دیوانا إمبریین سالا إنجمنءِ سرجم کتگین کارانءِ سرا چمشانکے دات و گشت الّما بازین کارے بیتگ، بلے مردمانءِ ضرورتانءِ باز بیگءِ سببا باید پہ آوانءِ گھبودیءَ گیشتر کوشست کنئگ بہ بیت۔

واجہ مھرنھاد ضرورت ظاهر کت کہ دود و ربیدگی وچاگردی کارانءِ نیمگا گیشتر دلگوش دیئگ بہ بیت، پرچیا کہ مردمانءِهذمت کنئگءِ درگتا أنجمنءِ بن راھبندءِ مزنترین بند چہ جھدکاران ھمے لوٹوک إنت۔ آئی دیمترا گشت کہ پہ آیوکین سالا ٹھینتگین برناموانءِ ردا مارا گیشتر جهد کنئگی إنت۔ مھرنھاد گشت: بیا إت یک رندے پدا پہ مردمانءِ هذمت کنئگا یکدست بیین و قولبدئین کہ ھچ نزوریے ظاھر نہ کنین۔

اے ترانءِ  دیئگ ضروری إنت کہ نوکین سالا أنجمنءِ أولی کار کامپیوٹر سکین دیئگءِ کلاسانءِ بنگیج کنئگ إنت۔ چہ إیشا پد "جست کنوکین جوان؛ جواب دیوکین سرکاری ذموار"ءِ سرحالءِ سرا چارمی دیوان دومی ماہءِ أولی ھفتگا برجم کنگ بیت۔

پہ مردمانءِ مسئلہ و مشکلانءِ ظاھر کنئگا ضروری إنت کہ چاگرد و مردمانءِ دُزواہ گون وتی ھم فکری و ھورکاریان إے پروگرامان سوبین بہ کن أنت ۔

شهید یاکوبءِ هیال په بلوچستانءِ مردمانءِ انسانی حک
دیریگین لوٹ و واھگے بیتگ کہ پہ ظلم و زؤرکیانءِ گارکنئگا  انسانی حقانءِ رند گیریءَ یک جھدے بہ بیت۔ مقصد ھمے بیتگ کہ چاگردءِ مردمانءِ حق پھازگ بہ بنت۔ 
پہ ھر آزادین انسانےءَ  آئیءِ حق و ایشانءِ پھازگ آئیءِ آدگہ ذمواریانءِ توکا ھؤرنت، و پہ بلوچستانءِ مردمانءِ انسانی حقانءِ پانکجنیءَ  کمیٹییےءِ جؤڑ کنگا" ورنایانی عدالت ءِ توارءِ گل "ءِ باسکان وتی اے ذمواری ادا کتگ۔ آوانءِ جھد  ستا کرزیت۔ ھمے امیت انت کہ قدرتءِ رضا ادا ھؤر بیت و مردم ایشا شرّین گامگیجے بہ منّنت۔۔۔
پنجشنبه 1 تیر1385ھمدپ گون 22 جون 2006

گچینکاریان بهر زیرگءِ درگتا شھید یاکوبءِ دیما دارگءِ باروا آئیءِ بیان

بلدیہءِ مجلس ھنچین جاہ أنت کہ اؤدا أبید چہ فرقگزاری و ٹولی پرستی مردمانءِ جاوران شر تر کنگا جھد بیت۔ و باید چہ زوراکین سرکارےءِ دستمانجی و مرکزی واکےءِ دستان بیگا أبید گون دموکراسی إیشانءِ ردوم زیرگءِ راہ پچ بہ بنت۔ ھمے ڈولا باید مردم گچین کنگ و گچین بیگءِ سرجمین حقان‏ءِ واھند منّگ بہ بنت۔ سرکاری واکانءِ ذمواری ھمش بنت کہ آ پہ بھر زیرگا مردمانءِ راھان پچ بہ کن أنت و ھمے خیالا گور بہ کن أنت کہ پہ سلامتی گچینکاری سرجم بہ بنت۔

منا أفسوز إنت کہ جَوانین نسلءِ واھگ پہ یک ھنچین شرّین ملکےءِ واھند بیگا کہ اودا إنسانی حق و آئینی آزادی چہ ھرچیزا پیسر دیگ بہ بنت، پیلو نہ بیگا إنت۔ پہ ملکءِ دیمرئیءَ جوانان بھر زیرگا سکین دیگ بدلا آوانءِ دیم دارگ بیگا أنت۔ مان ووٹان بھر زیرگا منی دیما داروکین أنتظامیہ باید مردمانءِ دیما سببان ظاھر بہ کنت تا آ سرپد بہ بنت۔

باز کس ھمے اُمیتا کنگا تنت کہ ورنا ووٹان بھر زیرگءِ درگتءَ ھلّگءِ سببا جن و چؤپ کن أنت، بزان آپا لڑ کنئگا و ماھیگ گرگا دلمانگ تنت؛ نہ زانت إش کہ اؤدان که آوان وانتگ جوانان در بُرتگ۔ جوان شرّی سرا سرپد أنت کہ چے پیما بے جن و چوپاوتی جھدان دیما برانت۔ ما زوراکیانءِ خلافا بے جن و چوپ ءَ وتی جھدا دیما بران کنین و وتی سوبین بئیگءَ ھمے رھبند زانین۔ ما دلجمین کہ آیوکین روچ میئگ انت۔

 بیت کنت کہ بلدیہ و شھرءِ أنجمنےءِ توکا ھور بیگ مردمانءِ خدمت کنگءِ راھے بہ بیت، ألبت خدمت کنگءِ دگہ بازین راہ هستأنت کہ اؤدا کسےءِ إجازتءِ زیرگءِ ضرورت نہ إنت۔ بلدیہءِ گچین کاریان وتی ناما دیگءِ مقصد ھما مردمانءِ خبران پروشگ دیگ أت کہ گشت إش "شما إنچو ایراد گر إت، پرچیا ووٹان بھر نہ زیر إت و پیش نہ دار إت کہ شمئے پلانگری زیروکین مردم چنچوک أنت و شمئے کاران ھم مردم بہ گند أنت؟" لیکن پہ مخالفان منا ووٹان بھر زیرگءِ إجازت دیگ ھم گرانین کارے گندگ بوت۔۔۔
دیمتر گوشیت:

"هچ چیز منا چه وتی مردمانءِ هذمت کنئگا داشت کت نه کنت".

آیوکین گچینکاریانءِ باروا منی گڈی گپ پہ ھم پگر و دوستان إیش إنت:

در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا
سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت
چشمت به غمزه ما را چو خون خورد( و می پسندی)
جانا روا نباشد خونریز را حمایت

یعقوب مهرنهاد -سه شنبه 21 آذر1385ھمدپ گون 12 دسمبر2006

شهید یاکوبءِ هیال؛ بلوچستانءِ دمک و دمگانءِ نامءَ کنئگ هلاپ:

وھدے مارا سید ظھورشاہ ھاشمی، دادشاہ، مولوی روانبد و اے  دگہ ھست اَنت، پر چے مئے ڈک و پڑان تھرانی و اے دگہ هندانءِ مردمانءِ نام پر اَنت؟

اے ردا من دولت، شھرءِ شورا (کونسلران)، بلدیہ و ھم مردمانءَ میاریگ کنان۔ چیاکہ گپ بلوچستانءِ سرمچار، دؤد وربیدگی و علمی شخصیتانءِ نامانءِ کارمرز کنئگے مسئله اِنت۔

ھما وھدی کہ بلدیہ سرکارءِ دستا بیتگ اے کاراش نه کتگ، نے کہ رندا مردمان ووٹ دات و شوراءِ باسکش گچین کت اَنت هم  اے کار نه بیت، و مئے مردمان هم وتی واک و زؤرا  اے کارءِ کنگءِ جھد نہ کتگ۔ اے کارے اِنت کہ ھر کسا وتی توانا انجام دات کتگ اَت، ادا سرکارءِ -رضاےءِ زورگءِ -ھچ ضرورت نہ اِنت؛ وتی چاردیواری مئے وتی دستا اِنت۔ وتی دُکّان، کمپنی و کاربارءِ جاگہءِ ناما ما سید ظھورشاہ ھاشمی، دادشاہ، مولوی روانبد و دگہ -راجی سرانءِ -ناما کُت وا کنین! ادا ھچ پیمین بھانہ منّگ بیت نہ کنت۔

شهید یاکوبءِ وبلاگءِ شنگ بیتگین سیاهگ ءِ سرحال ایش انت:

صوبہءِ ناکار آمد و نالایقین مدیرو ذمه وار باید وت یکّر به بنت، یا در کنگ بہ بنت و أگان  نه راجءِ غضبءِ دیما بہ اوشت أنت۔

إیش إنت شھید مھرنھادءِ وبلاگا شنگ بیتگین گڈی سیاهگءِ سرحال.

دیمتر گوشیت:

 صوبہءِ مردمانءِ مزنترین لوٹ ھردچارین مدیرانءِ دیر کنگ و آوانءِ جاھا إنصاف دوستین مردم نندارینگ إنت۔ أگر مردمانءِ إے لوٹ پیلو کنگ مہ بیت، گڈا إمبری ھنچین سالے بیت کہ ذموارانءِ سرا مردم آس شان أنت و ذموار گون پدلین جیڑوان دیم پہ دیم بنت، و پہ صوبہءِ إیمنیءِ برجاہ دارگا حکومت دلسیاہ بیت۔

پہ نادوستین واکداران عقلی کار وا ھمے بیت کہ آ مردمانءِ لوٹءِ ردا کرّ بہ کن أنت۔ تا صوبہ چدا گیئشترین مشکلانءِ آماچ مہ بیت۔

چارشنبہ 22 فروردین 1386 ھمدپ گون 11 أپریل 2007

 شهید یاکوبءِ دزگر و بندیگ کنئگءِ لهتے سرحال

.............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

 شهید یاکوبءِ پاهوءِ حکم ءِ دیئگءِ لهتے سرحال

هنون رند چه دو سال چه شهید یاکوبءِ پاهو دئیگ و شهید کنئگءَ دریای چه نبشتانک و بیان آ شهیدءِ شخصیت و مرام باروا نبیسگ و گوشگ بیتگ. و هر روچے که گوزگ انت اے بیانان و نبشتانکانی دریا مستر و مستر بیئگ انت.  و نوکین تک وپهناتے چه آییءِ شخصیت په ما آشکار بیان انت.

گڈسرءَ بلوچ ءِ نامدارین شائر واجه میجر مجیدءِ شئیرءَ شهید یاکوبءِ باروءَ شمئے دیمءَ پیش کنان:

 یعقوب گلین مھرءِ نھاد- میجر مجید

 یعقوب گـُـلـــــــــین مھرءِ نھاد 

ارواہ نہ بنت سندگ گؤن ساد
در کپتگ اَنت مِھــــرین بلوچ

تئی رند پدا پــــــــــــادء شپاد

تــــو حملءِ اؤبــــــادگ ئے
میر دادشاہ! تــــو رھبرئے
نــــوروز نوابءِ دَروَرئے
جـــــــھدءِ منی پیغمــبرئے

بولان بہ گـر تـــــا زاھدان
ســـــــرباز باغین؛ مکران
تــــــــوران تا ھدّءِ جالوان
پرسیگن اِنت مئے کلّین جھان
پرسیگ اِنت مئے کلّین جھان   (حال بلوچی نیوز)

منت واران

 پرویز لاشاری