ابن خلدون جامعه شناس عرب، گذار رشد و افول یک جامعه را مثل یک عنصر زنده به تولد ، جوانی ، پیری و افول تشبیه میکند. من در این مقاله کوتاه هیچ قصدی نداشتم که تاریخ بنویسم فقط به سرفصلها اشاره کرده ام. در ضمن من تاریخ نویس هم نیستم.
دوران افول اعراب از دوران حکومت غزنویان درایران شروع میشود. غزنویان هم خود را یک حکومت اسلامی میدانسته اند و حملات آنها به هندوستان برای گسترش اسلام بوده است. در زمان غزنویان ، سیستم دیوانی زمان ساسانیان بازسازی میشود زبان فارسی تولدی دوباره می یابد. بسیاری از ایرانیان فرصت پیدا میکنند تا شغلهای حکومتی داشته باشند.پس از انقراض غزنویان و روی کارآمدن سلجوقیان ترک تبار ، در باریان بیشتر از ایرانیان انتخاب میشوند. فرهنگ ایرانی رایج میشود. خواجه نظام الملک نخست وزیر میشود و تصمیمات مهم توسط وی گرفته میشود. زبان فارسی به زبان دوم رسمی درباریان تبدیل میشود. به این ترتیب هر روز به همان نسبت که فرهنگ اسلامی عربی ضعیف تر میشد فرهنگ ایرانی رشد بیشتری پیدا میکرد. در زمان حکومت خلفای عرب سرحدات و نژاد معنی و مفهومی نداشته است فقط امت بجای دولت رایج بوده است. در گوشه و کنار با ضعف حکومت خلفای عباسی ، حکومت های محلی مثل صفاریان، اسماعیلیان ، دیلمیان و ... تشکیل میشده است که قصد من تاریخ نگاری نیست و فقط به سرفصلها اشاره میکنم. همانطوری که دوستی نوشته است خلافت عباسی را مغولان از بین می برند که پس از آن برای اولین بار صفویان ایران سیاسی- سرزمینی در سرآغاز قرن شانزدهم میلادی (1501 تا1722) سازمان حکومتی فدراتیو باستانی ایران را زنده کردند. بدین ترتیب فرهنگ و ایدیولوژی اسلام (سنی / عربی) یعنی "امت اسلامی" که شامل هر قوم و تباری است و مفهوم دیالکتیکی به ایده جهانشمول بودن اسلام می دهد برای همیشه از ایران برچیده شد. حکومت غزنویان و سلجوقیان اگر چه ترک تبار بوده اند ولی برای اسلام و بنام اسلام حکومت میکرده اند. حاکمان نماینده اسمی خلیقه که رهبری مسلمانان را به عهده داشت بودند گاهی از او پیروی میکردند و گاهی هم که قدرت میگرفتند خلیفه را چیزی به حساب نمی آوردند. حالا اگر دوستان اطلاعات بیشتری از ایلخانیان ، خوارزمشاهیان و سامانیان که در این دوره می زیسته اند دارند خیلی بهتر بود که اطلاعات تاریخی خود را با دیگران تقسیم کنند.
میربلوچ
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
نظرتان در مورد این مطلب بنویسید